Tác giả: Macxim Gorki. - Dịch giả: Nhiều dịch giả
Nhà xuất bản: Thanh niên
Giá bìa:54,000
Giá bán:54,000
Năm xuất bản: Quý III / 2007

"Bước vào đời, tôi làm thằng nhỏ cho một hiệu giày thời trang ở phố chính của thành phố. Lão chủ của tôi người nhỏ bé, tròn trĩnh, mặt nhẵn lì ngăm ngăm nâu, răng nhờ nhờ xanh, cặp mắt đờ đẫn màu xám đục. Tôi tưởng lão mù và muốn thử xem có thật như vậy không, tôi liền nhăn mặt lại.
- Này, đừng có nhăn cái mõm, lão nói nhỏ nhưng nghiêm khắc.
Thật là khó chịu khi cặp mắt mờ đục kia thấy được tôi. Và cũng khó mà tin được rằng chúng còn trông thấy rõ. Có lẽ nào chủ chỉ đoán là tôi nhăn nhó chăng?"...

"Bước vào đời, tôi làm thằng nhỏ cho một hiệu giày thời trang ở phố chính của thành phố. Lão chủ của tôi người nhỏ bé, tròn trĩnh, mặt nhẵn lì ngăm ngăm nâu, răng nhờ nhờ xanh, cặp mắt đờ đẫn màu xám đục. Tôi tưởng lão mù và muốn thử xem có thật như vậy không, tôi liền nhăn mặt lại.
- Này, đừng có nhăn cái mõm, lão nói nhỏ nhưng nghiêm khắc.
Thật là khó chịu khi cặp mắt mờ đục kia thấy được tôi. Và cũng khó mà tin được rằng chúng còn trông thấy rõ. Có lẽ nào chủ chỉ đoán là tôi nhăn nhó chăng?
- Tao đã bảo mày là đừng có nhăn cái mõm, lão nói nhỏ hơn trước, cặp môi dày hầu như không động đậy.
- Đừng gãy tay, tiếng thì thào khô khan của lão vọng đến tôi. Phải nhớ rằng mày làm việc trong một cửa hiệu sang nhất ở phố chính của thành phố. Làm thằng nhỏ thì phải đứng nghiêm bên cửa như một pho tượng...
Tôi không biết như pho tượng là thế nào và cũng không thế nào không gãi tay được: hai tay tôi đầy nốt đỏ và mụn lờ đến khuỷu, ghẻ cắn rứt ngứa không chịu được.
Lão chủ xem tay tôi và bảo:
- Mày làm những trò gì ở nhà?
Tôi kể hết mọi chuyện. Lão lúc lắc cái đầu tròn có dính mớ tóc hoa râm và khinh bỉ nói:
- Cái nghề đi lượm lặt và mua bán giẻ rách, đồ cũ của mày thật còn tồi tệ hơn cả nghề ăn mày, tồi tệ hơn cả nghề ăn cắp!
Tôi tuyên bố một cách kiêu hãnh:
- Thì cháu cũng đã từng ăn cắp rồi.
Lão chủ liền duỗi tay lên mặt quầy như con mèo duỗi chân, hoảng hốt nhìn chòng chọc vào mặt tôi bằng cặp mắt trống rỗng và rít lên:
- Sao... o? Ăn cắp à?
Tôi giải thích cho lão nghe tôi đã ăn cắp những gì và ăn cắp như thế nào.
- Hừ, những cái đó thì không hề gì. Nhưng nếu mày ăn cắp giày hoặc tiền của tao, tao sẽ tống cổ mày vào nhà tù cho đến tuổi thành niên...
Lão nói câu đó một cách bình thản. Tôi sợ hãi và càng không ưa lão.
Ngoài lão chủ ra, trong hiệu còn có em họ tôi là Xasa Iacovov giữ việc bán hàng, và một gã quản lí người hồng hào, lanh lợi, ăn nói ngọt ngào. Xasa mặc một chiếc áo khoác ngoài màu hoe hoe nâu, mang plax - trông, thắt ca vát, quần bỏ ngoài ủng. Nó có vẻ kiêu hãnh, không để ý đến tôi, khi ông ngoại tôi dẫn tôi đến trước mặt lão chủ và nhờ Xasa giúp đỡ, dạy bảo tôi, nó cau mày ra vẻ trịnh trọng rồi giao hẹn:
- Cần nhất là nó phải nghe lời cháu mới được!
Ông ngoại đặt tay lên đầu tôi, giần cổ tôi xuống.
- Cháu hãy nghe lời nó nhé! Nó vừa lớn tuổi hơn cháu, vừa chức vụ cao hơn....
Còn Xasa trơn mắt răn dạy:
- Nhớ lời ông dặn đấy!
Và ngay từ buổi đầu nó đã ra sức lợi dụng mọi quyền hành của nó.
- Casirin, đừng trợn mắt lên như vậy, lão chủ khuyên nó.
- Không... có gì đâu, Xasa trả lời và cúi đầu xuống, nhưng lão chủ chưa tha:
- Đừng có bướng. Khách mua hàng có thể nghĩ rằng mày là một con dê đấy...".