Cuốn sách gồm bốn chương, tập trung nhận diện sự biến đổi của con người và văn hóa Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập; phân tích các nhân tố cơ bản tác động đến sự biến đổi đó; dự báo một số xu hướng tác động đến con người và văn hoá Việt Nam trong tương lai gần và đề xuất một số giải pháp nhằm phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của các tác động đó để xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện và xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Các nhân tố cơ bản tác động đến sự biến đổi của con người và văn hoá Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập được phân thành hai nhóm: nhân tố bên trong và nhân tố toàn cầu hoá. Nhóm các nhân tố bên trong bao gồm: nhân tố chính trị - tác động của sự đổi mới hệ thống chính trị và sự đổi mới về quan hệ nhà nước - công dân đến con người và văn hoá Việt Nam hiện đại; và nhân tố giá trị văn hoá truyền thống - tác động tích cực và tiêu cực của các giá trị truyền thống trong các lĩnh vực đời sống, đặc biệt là lĩnh vực văn hóa tín ngưỡng, tôn giáo.
Nhóm các nhân tố toàn cầu hoá bao gồm: nhân tố kinh tế thị trường, công nghệ thông tin - truyền thông, nhân tố toàn cầu hoá văn hoá, văn hoá mạng, văn hóa môi trường và văn hóa hòa bình.
Tác động của các nhân tố nêu trên được dự báo theo bốn xu hướng: một là vai trò của nhân tố chính trị trong nước tiếp tục được khẳng định. Hai là những nhận thức mới về văn hoá Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế xét từ góc độ quan hệ thời gian và không gian. Ba là xu hướng chạy đua phát triển với nguy cơ bất bình đẳng văn hoá. Và bốn là xu hướng thương mại hoá các hoạt động văn hoá và giáo dục.
Theo đó, có sáu vấn đề đặt ra cần giải quyết, đó là: quan hệ giữa tự do dân chủ với pháp quyền xã hội chủ nghĩa, quan hệ giữa truyền thống với hiện đại, quan hệ giữa dân tộc với quốc tế, nguyên tắc tiến hành hợp tác quốc tế để phát triển văn hoá, giải pháp ngăn ngừa tình trạng bất bình đẳng văn hoá, và mối quan hệ giữa kinh tế thị trường với các nguyên tắc của xã hội tri thức.
Phần nội dung cuối cuốn sách dành để đề xuất một số giải pháp phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của các nhân tố. Cụ thể là: 1) Giải pháp về chính trị và tư tưởng để xây dựng con người và văn hoá Việt Nam tiên tiến. 2) Những giải pháp phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của các giá trị văn hoá truyền thống. 3) Một số giải pháp cho tiếp thu văn hoá thế giới. 4) Giải pháp tiếp thu các nhân tố khoa học và công nghệ của thế giới. 5) Một số giải pháp giáo dục phục vụ phát triển con người và văn hoá Việt Nam. Bên cạnh đó là những ý kiến mới trong việc đề xuất các giải pháp đối với việc kế thừa văn hoá truyền thống, tiếp thu văn hoá thế giới, tiếp thu văn hoá khoa học của thế giới và đổi mới văn hoá giáo dục.
Cuốn sách của PGS., TS. Nguyễn Văn Dân - Phó Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội, do Nhà xuất bản Khoa học xã hội ấn hành năm 2009 là một công trình nghiên cứu công phu, kết hợp nghiên cứu lý thuyết có sự tham khảo các luận điểm phong phú trong và ngoài nước, với việc kế thừa các số liệu thống kê và nghiên cứu điều tra thực tế mới nhất. Cuốn sách đã có được những đóng góp mới cho việc tổng kết văn hoá và đề xuất được một số ý kiến mới cho việc xây dựng và phát triển con người và văn hoá Việt Nam trong thời kỳ hội nhập để phát triển đất nước, có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu và giảng dạy cùng các sinh viên ngành văn hoá học.

Theo Viện thông tin KHXH

Mời bạn xem chi tiết tại đây